Cant proumié

Remonter

   
 

 

  TELEMAQUE

                                                                  per en BATALLA

 

  Muso, parlo me d’aquel ome endùstri que barrulè tant de tèms, quouro aguè debana la ciéutadello sacrado de Troio. E veguè li ciéuta de pople noumbrous, n’en couneiguè sis èime ; e dins soun cor endurè bravamen de malastre sus mar, pèr sa vido e la revengudo de si coumpagnoun. Mai contro sa desiranço noun li sauvè : periguèron pèr sis impieta, li dessena ! aguènt manja li biòu dóu Soulèu d’Iperioun, e aquest ié raubè l’ouro dóu retour. Digo-me ‘no part d’aquéli causo, Divesso, chato de Jupitèr.

   Tóuti, aquéli que s’èron refugi de la negro mort, escàpi de la guerro e de la mar, èron restrema dins sis oustau ; mai Ulisse demouravo soulet, liuen de soun païs e de sa mouié, e la venerablo ninfo Calipsò, la mai que noblo divesso, lou respichavo dins si baumo crouseludo, lou desirant pèr soun espous. E quand lou tèms venguè, après lou desvertouia dis annado, que li Diéu vouguèron que reveguèsse soun oustau en Itaco, meme alor devié subi de batèsto au mitan di siéu. E tóuti li Diéu n’avien pieta, franc de Netune qu’èro sèmpre encagna contro lou divin Ulisse jusquo à soun retour dins soun païs. 

   E èro ana Netune encò dis Etioupian que demoron alin e soun parteja ‘n dous pople, l’un espinchant dóu coustat d’Iperioun au tremount, e l’autre au levant. E lou Diéu se i’èro gandi pèr uno ecatoumbo de brau e d’agnèu. E coume s’engauchihavo, asseta dins aquéu repas, lis àutri Diéu èron reüni dins l’oustau reiau de Jupitèr Oulimpian. E lou Paire dis ome e di Diéu acoumencè de ié parla, se remembrant dins éu l’irreprouchable Egiste que l’ilustre Ourèsto, enfant d’Agamennoun avié tua. S’ensouvenènt d’acò larguè aquéli paraulo is Inmourtau :

   — Ah ! coume lis ome acuson li Diéu ! Dison que si mau vènon de nautre, e soulet agravon pèr si foulié la destinado. Aro veici qu’Egiste, contro lou destin s’es amouiera de la femo de l’Atrido ; piei a tua aquest, sachènt queto sarié sa mort afrouso, car l’avian prevengu pèr Mercùri, l’alerta Mataire d’Argus, que noun tuèsse Agamennoun e noun coubesejèsse sa femo, crènto dóu revenge Ourèsto, enfant d’Atriéu, quand sarié vengu grand e voudrié revèire soun païs. Mercùri ansin parlè, mai soun counsèu de salut noun gagnè l’èime d’Egiste, e aro, aquest a tout paga d’un còp.

   Minervo, divesso dis iue glas, ié venguè :

   — O noste Paire, enfant dóu Tèms, lou mai aut di Rei ! Aquest au mens es esta mata d’uno mort justo. Ansin siegue me mata ‘quéu que fara lou meme! Mai moun cor s’estrasso au souveni dóu brave Ulisse, lou paure ! que reboulis despièi long-tèms, liuen de si gènt, dins uno isclo au mitan de la mar. E dins aquelo isclo aubrouso, ié demoro uno Divesso, la dangeirouso chato d’Atelas, aquéu que counèis li founsour de la mar e porto lis àuti coulouno aubourado entre la terro e lou Cèu. E sa chato d’aquest tèn lou malurous que se doulouiro e qu’elo blandis sèmpre de soun dous paraulis pèr finqu’òublide Itaco ; mai éu barbèlo de revèire la tubado de soun endrè, pièi mouri. E toun cor es pas pretouca, o Jupitèr, pèr li sacrifice qu’Ulisse te faguè, proche li nau d’Argos, davans la grando Troio ? Adounc, perqué siés tant enmalicia contro éu ?  

   E Jupitèr, amoulounaire di nivo, ié respoundeguè coume eiso :

   — Ma fiho, queto paraulo vèn d’escapa d’entre ti dènt ? Coume pourriéu-ti óublida lou divin Ulisse, que pèr l’èime es en subre de tóuti lis ome e qu’óufrissié lou mai de sacrifice i Diéu que sempre vivon e demoron dins lou vaste Cèu ? Mai Netune qu’envirouno la terro es de-countùni encagna pèr l’Uiard qu’Ulisse embourgnè : Poulifème fort coume un Diéu, lou mai fort dis Uiard. La ninfo Tòuso, fiho de Fourcin, Mèstre de la mar sóuvajo, lou meteguè au mounde s’estènt apariado emé Netune dins si baumo coufudo. Amor d’acò Netune que bassaco la terro, pèr pas tua Ulisse, lou forço de courre bourrido liuen de soun païs. Mai nàutri que sian eici, asseguren-ié sa revengudo e Netune óublidara soun iro, car soulet noun poudra rèn contro tóuti li Diéu inmourtau.  

   E Minervo, Divesso dis iue glas, ié venguè :

   — O noste Paire, enfant dóu Tèms, lou mai aut di Rèi ! S’agrado i Diéu benastru que lou sage Ulisse tourne dins soun oustau, manden l’Anounciaire Mercùri, Mataire d’Argus, dins l’isclo d’Ougigìo, pèr que fague assaupre à la Ninfo de la bello como qu’avèn decida lou retour d’Ulisse fort e paciènt. E iéu anarai en Itaco, empurarai soun fiéu, e, acampant lou Counsèu dis Acaian cabelu, ié dounarai la forço de courseja tóuti li Calignaire qu’escoutellon si fedo noumbrouso e si biòu à cambo torso e bano courbudo. E lou mandarai en Esparto e dins la savelouso Pilos, pèr fin que s’assabènte dóu retour de soun paire bèn-ama, e que fuguè mai-que-mai ounoura au mitan dis ome.

   Ansindo aguènt parla, courdelè autour de si pèd li bèlli sandalo redoulènto e daurado que la portavon sus mar e sus l’inmènso terro coume l’alenado dóu vènt. Prenguè ‘no forto lanço d’aram, pounchudo, longo, grevo e soulido, que n’en dountavo lou fube dis ome valènt contro quau elo, fiho d’un paire ufanous, èro enmaliciado. E s’estènt abrivado dóu cresten de l’Oulimpe, sa lanço d’aram en man, davalè au mitan dóu pople d’ltaco, vers lou courredou d’Ulisse sus lou lindau de la court, retrasènt à-n-un estrangié, lou capoulié di Tafian, Mentés.  

   E ié veguè lis arrougant Calignaire que jougavon i palet davans li porto, asseta sus de pèu de biòu qu’éli-meme avien sagata. E de precoun e de serviciau à soun entour apetega, lis un sermavon lou vin dins li cratère, lis autre escuravon li taulo emé d’espoungo trauquihouso ; i’aguènt espandi li touaioun, despartissien la carnasso à rebala.

   E lou proumié de tóuti, lou divin Telemaque veguè Minervo. Entre li Calignaire èro asseta, lou cor doulènt, vesènt dins soun èime soun brave paire reveni subran e coucha li Pretendènt foro de l’oustau, e reprene soun poudé, e mena soun bèn. Adounc pensant àn-acò, asseta ‘m’éli, veguè Minervo ; e venguè vers lou courredou, endigna qu’un estrangié demourèsse long-tèms dre sus lou lindau. S’en aprouchè, i’ agantè la man drecho, reçaupeguè la lanço d’aram, pièi ié diguè aquésti paraulo aludo :

   — La bono salut, Estrangié ! ami fuguen ! pièi après lou repas nous dirés ço que vous fau.  

   Aguènt ansin parla, lou menè ; Minervo seguissié. E quouro fuguèron intra dins la grand salo, apielè la lanço contro uno nauto coulouno, dins uno armarié lusènto ounte èron deja messo à-de-rèng forço àutri lanço dóu ferme e paciènt Ulisse. E faguè sèire Minervo, aguènt mes sus la cadiero un bèu tapis travaia de man de mèstre, souto si pèd un escabèu. Pèr éu, meteguè proche d’elo un sèti escrincela, liuen di Calignaire, pèr fin que l’estrangié noun se n’en faguèsse dóu repas tarabastous, au mitan di taulejaire mauembouca, e pèr ié demanda de soun paire.

   Uno servicialo faguè boumbi dins un peiròu d’argènt, pèr l’asigado, l’aigo d’uno bello eigadiero d’or ; meteguè proche d’éli uno taulo lusènto. Pièi uno beilesso venerablo aduguè de pan e curbiguè la taulo de mèisse à jabo e requist ; e ‘n decoupaire serviguè li plat de car de touto merço, e ié pourgiguè de coupo d’or ; e un precoun à tout moumen ié baiavo à béure.

   E li Calignaire plen de croio intrèron à-de-rèng, s’assetèron sus de sèti o de cadiero ; e de varlet vujavon d’aigo sus si man; e li servicialo acuchavon lou pan dins li gorbo ; e li jouvènt emplissien li cratère emé de vin. Pièi meteguèron la man i mèisse ; e quand se fuguèron assadoula, vouguèron d’àutri causo, la danso emé lou cant, adournamen di festin. E ‘n precoun meteguè ‘no mai que bello quitarro dins li man de Fèmi, quecantavo aqui mau-grat éu. E jouguè de la quitarro et coumencè de bèn canta. Mai Telemaque diguè à Minervo dis iue clar, en clinant la tèsto pèr que lis autre noun pousquèsson ausi :

   — Bèl Estrangié, aurés-ti maliço de mi paraulo ? La quitarro e lou cant à-n-aquèsti agradon eisa, car bravon sèns vergougno lou bèn d’un autre, la richesso d’un ome que sis os blanquejon e s’apourridisson à la plueio, dins quauque rode de la terro fermo, o que soun barrula pèr lis erso de la mar. Boutas, se lou vesien en Itaco retourna, tóuti amarien miés de cambo desgajado que tant d’or en abounde e tant de bèu vièsti! Mai es mort, subissènt soun marrit destin, e nous soubro plus d’espero, quand meme un ome nous anounciarié sa revengudo, car aquéu jour jamai vendra. Mai parlas-me, lou cor sus la man. Quau sias e de queto raço sourtès ? Mounte es vosto vilo e quìnti soun vòsti parènt ? Sus queto nau sias-ti vengu ? Quéti marin vous an adu en Itaco, e quau soun ? Car pènse pas que fugués vengu d’apèd. E digas-me franc, pèr que lou sache : venès-ti pèr la proumiero fes o bèn sias-ti un oste de moun paire ? Car proun gènt couneissien nòstis oustau e perèu Ulisse n’en vesitavo proun. 

   E Minervo, Divesso dis iue glas, ié respoundeguè :

  — Te dirai de causo sincèro. Me vante d’èstre Mentés l’enfant dóu brave Anquiale, e beileje li Tafian, que di rèm soun lis ami. E vaqui qu’eici me siéu abourda ‘m’ uno barco e de coumpagnoun anant sus li nègri mar vers d’ome que parlon uno lengo estranjo, encò de Temese ounte vau carga d’aram e mounte porte lou ferre que lusis. E ma barco  s’es arrestado eila vers la campagno, foro vilo, dins lou port de Reitroun, souto l’anoui bouscassous. E nous fasèn un ounour d’èstre liga ‘mé vautre e paire en fiéu pèr l’espitalita. Pos ana demanda pèr acò, aqui au vièi Laerto, car dison que vèn plus en vilo e que soufris dins en mai aliuncha, soulet em’ uno vièio femo que ié fai soun recate, quouro es las de percourre si drud vignarés. E siéu vengu, que lou brut se dounavo dóu retour de toun paire ; mai li Diéu entravon soun camin. Car lou divin Ulisse es panca mort sus terro; viéu dins quauque rode, retengu sus la mar vasto, dins uno isclo que lis erso embarron. E d’ome feroun e ruste, mèstre, lou retènon pèr forço. Mai vuei te predirai ço que li Diéu m’ispiron en ço que se coumplira, emai fugue pas devinaire e counèigue rèn i signe. Bouto, demourara pas long-tèms liuen de sa terro nadalo, meme estènt carga de cadeno de fèrri. E troubara lou biais de reveni, car es drud d’engano. Mai parlo, e digo-me franc se siés lou vertadié fiéu d’Ulisse éu-meme. Ié retraises mai-que-mai pèr la caro e la bèuta dis iue ; car nous sian rescountra souvènt avans que partiguèsse pèr Troio, mounte anèron peréu sus de nau cloutudo lis àutri capo d’Argos. Desempièi ai plus vist Ulisse e nimai éu m’a plus vist. 

   E lou brave Telemaque ié respoundeguè :

   — Estrangié, vous dirai de causo mai-que-mai sincèro. Ma maire dis que siéu l’enfant d’Ulisse, mai iéu n’en sabe rèn, car degun noun saup pèr éu-meme quau es soun paire. Que noun fuguèsse pulèu l’enfant de quauque ome urous que degue veni vièi sus si terro ! E aro, lou dison : es dóu plus malastra dis ome que siéu na... Vaqui ço que me demandavias.

   E Minervo, Divesso dis iue glas, ié venguè :  

   — Li Diéu t’an pas fa sali d’uno raço sènso glòri dins sa lignado, amor que Penelopo t’a fa tau que te vese. Mai parlo, e responde-me lou cor sus la man. Qu’es aquelo taulado ? Dequ’es aquel acamp ? N’aviés-ti besoun ? Es-ti uno souido vo ‘no noço ? Car acò n’es pas paga ‘n coumun talamen aquéli taulejaire brafon emé croio e arrouganço dins aquel oustau. Tout ome d’èime sena se n’en farié de te vèire au mitan d’aquéli causo desountado.

   E lou brave Telemaque ié respoundeguè :

   — Estrangié, amor que me demandas d’acò, aquel oustau antan fuguè riche e ounoura tant que l’ome valènt abitè lou païs; mai vuei li Diéu, sourgènt de nòsti mau, autramen n’an pensa pèr faire d’éu lou mai escoundu dis ome. E noun lou plourariéu ansin, meme lou sachènt mort, s’èro esta sagata ‘mé si sòci au mitan di Trouian o s’èro mort entre de man amigo, après la guerro. Alor Grè i’aurien auboura ‘no lauso, e à soun enfant i’aurié leissa ‘no grando glòri dins l’aveni. Mai vuei lis Escòrpi l’an rauba dins l’escur ; e ‘s mort, e degun n’a rèn sachu ni rèn sachu d’éu, e m’a leissa que li doulour e li lamento. Mai me doulouire pas que sus éu, e li Diéu m’an manda d’àutri lagno amaro. Tóuti aquéli que coumandon dins lis Isclo, à Douliqui, à Samos, à Zacinto l’abouscassido, em’ aquéli que coumandon dins la rudo  Itaco, tout acò cercon ma maire e meton moun oustau au nis de la serp. E ma maire noun pòu refusa de noço que fan orre, ni bouta fin à-n-acò. E aquélis ome abenon moun oustau en mangiho e léu veiran ma fin, tambèn. 

   E, pietadouso, Minervo respoundeguè :

   — Ah ! n’es pas de doute, as grand besoun d’Ulisse, que metigue sa man sus aquéli Calignaire óutrajous ! Car se revenié e que se tenguèsse dre sus lou lindau de la porto, emé soun casco e soun blouquié emé dos pico, tau que iéu lou veguère la proumiero fes, bevènt e se gaudissènt dins nosto demoro, retour de Courinto ounte èro ana vèire Ilos de Mermerido ; car Ulisse i’èro ana querre, sus uno nau rapido, uno pouisoun mourtalo pèr ié trempa si matrassino apounchalo d’aram ; e Ilos n’i’en vouguè gens baia, cregnènço di Diéu que vivon eternamen ; mai moun paire que l’amavo tant n’i’en baiè ; se dounc Ulisse, tau que lou veguère, revenié au mitan di Pretendènt, n’aurien pas pèr long-tèms e si noço sarien amaro! Mai apartèn i Diéu de saupre se revendra vo noun pér li puni dins soun oustau. Te doune dounc pèr counsèu de cerca lou biais de li bandi d’eici. Aro, escouto, e ensouvène-te de mi paraulo: deman, aguènt reüni lou counséu di valènts Acaian, parlo-ié e pren li Diéu en testimòni Forço li Pretendènt de se retira sus lou siéu. Que ta maire se vòu d’àutri noço, s’entourne dins l’oustau de soun paire qu’a ‘n grand poudé. Si pròchi parènt la maridaran e ié faran uno grosso doto, coume counvèn à-n-uno chato amado de si gènt. E te counseiarai sajamen, se vos crèire. Armejo la meiouro de ti barco emé vint remaire, e vai-t’en saupre de nouvello de toun paire, parti despièi tant de tèms, pèr fin que quaucun d’entre lis ome te n’en parle, o qu’ausigues la renoumado de Jupitèr que despartis la glòri dis ome. Vai d’abord à Pilos e questiouno lou divin Nestor ; pièi en Esparto encò dóu blound Menelau, lou darrié revengu di Grè encuirassa d’aram. Se sabes que toun paire es vivènt e qu’arribo, espèro ancaro un an, mau-grat ta doulour; mai se sabes qu’es mort, aguènt acaba sa vido, revène dins la terro ounte siès nascu, pèr i’auboura ‘n mausoulèu, e celebra de gràndi funeraio coume counvèn, e douna ta maire à-n-un ome. Pièi, quouro auras fa e coumpli tout acò, sounjo dins l’èime e lou cor, de tua li Calignaire dins toun oustau pèr ruso o pèr forço. Fau plus t’adouna i causo d’enfant, qu’es plus de toun age. Sabes pas de quant de glòri s’es cubert lou divin Ourèsto entre lis ome, en sagatant aquéu que tuè soun paire ilustre, lou fin Egiste ! Tu peréu, ami, siés grand e bèu ; siegues valènt pèr que lis ome que vendran te lauson. — Iéu vau redavala vers ma nau precepitouso e mi coumpan que dèvon s’èncagna en m’esperant. Ensouvène-te, e neglegigues pas mi paraulo.

   E lou brave Telemaque ié respoundeguè :

   — Estrangié, m’avès parla ‘n ami, coume un paire à soun enfant e jamai óublidarai vòsti paraulo. Mai demouras emai fugués pressa, pèr fin que vous estènt bagna e vous estènt chala dins voste cor, vous entournés vers vosto nau, countènt em’ un presènt riche e precious que vendra de iéu e sara tau que d’ami n’en baion à sis oste. 

   E Minervo, Divesso dis iue glas, respoundeguè :

   — Nàni, me retèngues pas pus; fau que parte. Quouro revendrai, me baiaras aquelo douno que toun cor me gardo, pèr l’empourta dins ma demoro. Que fugue bello quenoun-sai e que posque t’en óufri sa pariero !

   E Minervo dis iue glas aguènt ansin parla, s’envoulè, pièi despareiguè coume un aucèu ; mai ié leissè dins lou cor la forço e l’audàci emé la mai vivo remembranço de soun paire. E lou cor plen de cregnènço, pensè dins éu qu’èro un Diéu. Pièi lou divin jouvènt s’avancè di Calignaire.

   E lou Chantre preclar cantavo ; eli èron asseta, l’ausissènt sènso rèn dire. Éu cantavo la malastrado revengudo di Grè, que Minervo ié faguè subi, quouro sourtiguèron de Troio. E, de l’auto chambro, la fiho d’Icàri, la sajo Penelopo, ausiguè lou cant divin e davale l’escalié d’aut, emè si dos servicialo que la seguissien. E quouro la femo divino fuguè vers li Calignaire, restè drecho contro la porto, sus lou lindau de la salo bèn bastido, em’uno bello plecho sus li gauto ; e li bràvi servicialo se tenien soun caire. Elo plourè, pièi diguè ‘u Chantre divin :  

   — Fèmi, sabes d’àutri cant ounte li Pouèto fan clanti lis acioun dis ome e di Diéu. Asseta au mitan d’aquéli gènt, canto n’i’en un, dóu tèms que chimon lou vin sènso rèn dire; mai acabo aquéu triste soulòmi que m’estrasso lou cor dins moun pitre, car siéu la predo d’un dòu que noun pode óublida. Ploure uno caro bèn amado e garde la recourdanço eterno d’un ome que sa glòri coumoulo l’Elado emai Argos.

   E lou brave Telemaque ié respoundeguè :

   — Ma maire, pèr-de-que voulès pas qu’aquéu Chantre melicous nous rejouïgue coume soun cor n’i’en dis ? Li Pouèto soun pas mèstre, e Jupitèr despartis si douno coume ié plais. Fau pas vous endigna d’aquest, amor quecanto la sourno astrado di Grè, car lis orne canton li causo li mai proche d’éli. Agués dounc la forço d’escouta Ulisse à Troio n’a pas perdu soulet lou jour de la revengudo, e forço autre tambèn ié soun mort. Rintras dins vosto demoro. Countunias vòsti travai de telo e de fus, e fasès groupa vòsti servicialo à sis obro. La paraulo apartèn is ome, e, mai qu’en tout autre, à iéu que gouverne eici. 

   Espantado, Penelopo rintrè dins soun mèmbre, empourtant dins lou cor li bràvi paraulo de soun enfant. E ‘no fes dins lis àuti chambro emé si femo, plourè soun Ulisse escari, bèn tant que Minervo dis iue glas espargiguè sus si parpello la douço som.

   E li Pretendènt menèron grand brut dins la souloumbrouso demoro, et tóuti barbelavon de parteja soun lié. E lou brave Telemaque acoumencè de parla :

   — Pretendènt de ma maire, emé vosto croio arrouganto, aro gaudissen-nous, brafen e bramen plus, car es bèu e counvenènt d’ausi un tau Chantre que retrais i Diéu pèr la voues ; mais à l’aubo, trouben-nous tóuti en Plaço pèr fin que vous declare qu’avès tóuti à parti d’eici. Fasès d’àutri ripaio, acabas vòsti bèn en vous counvidant lis un lis autre dins vostis oustau; mai se vous sèmblo miés de brafa sèns vergougno lou viéure d’un soulet ome, brafas. Iéu pregarai li Diéu que sèmpre vivon, pèr fin que Jupitèr ourdoune que vosto acioun siegue punido, e crebarés belèu sèns venjanço dins aquelo demoro.

   Ansin mutè ; tóuti, se mourdènt la lengo, s’estounavon que Telemaque aguèsse lou front de parla coume acò.

   E Antinòu, l’enfant d’Upeités, ié respoundegué :

   — Telemaque, segur li Diéu meme t’ensignon de parla tant aut. Mai posque lou Tèms noun te faire rèi dins Itaco embarrado dis erso, emai aquéu bèn te vèngue de paire.

   E lou brave Telemaque ié respoundeguè :

   — Antinòu, quand t’encagnèsses contro pèr mi paraulo, vourriéu èstre rèi pèr lou voulé de Jupitèr. Creses que fugue marrit d’èstre rèi entre lis ome ? N’es pas uno marrido causo de regna: avès un riche oustau e sias ounoura. Mai i’a forço àutri rèi gregau, jouine o vièi, dins ltaco embarrado dis erso ; qu’un d’entre éli siegue rèi, amor que lou divin Ulisse es mort. Iéu au-mens sarai mèstre de l’oustau e de la taifo que lou divin Ulisse a gagna pèr iéu.

   Erimaque, enfant de Poulibe, ié venguè :

   — Telemaque, i Diéu apartèn de decida quau di Grè sara ‘quéu que regnara dins Itaco embarrado dis erso. Pèr tu, meno ti bèn e siegues lou mèstre sus lou tiéu, e que res te lou leve jamai pèr forço e contro toun voulé, tant qu’en Itaco ié demourara quaucun. Mai, ami, vole te demanda quau es aquel estrangié ? De mounte es ? De queto terro se vanto de sourti ? Mounte soun si gènt e mounte soun païs ? T’adusié-ti quauco nouvello de la revengudo de toun paire ? Es-ti vengu te reclama ‘n dèute ? Es parti à la lèsto e noun a pas degna se faire counèisse. Sis èr soun pas aquéli d’un pauras.

   E lou brave Telemaque ié respoundeguè :

     — Erimaque, bouto, moun paire revendra pas plus e creiriéu pas la nouvello, se me venié ; e noun me soucite di sort dóu Devinaire que ma maire a fa veni dins l’oustau.  Mai aquel oste de mi paire vèn de Tafos et se vanto d’èstre Mentés, l’enfant dóu brave Anquiale ; e beilejo li Tafian ami di remo.

   E Telemaque ansin parlè ; mai dins soun cor avié recouneigu la Divesso inmourtalo. Adounc li Calignaire s’adounant à la danso emai au cant, se regalavon en esperant lou vèspre, e coume se gaudissien, la niue venguè. Pièi voulènt dourmi, cadun s’estremè dins sis oustau. E Telemaque mountè dins la chambro d’aut qu’avien facho pèr éu sus uno bello court e se ié vesié de tout caire. Apensament, s’ajassè.

   E la bono Ericlèio pourtavo de pegoun atuba. Èro la fiho d’Ops de Peisenour, e Laerto l’avié croumpado dins sa primo e pagado emé vint biòu ; e l’ounouravo dins sa demoro autant coume uno casto espouso, mais l’avié pas presso, crento de l’iro de sa mouié.

   Elo, pourtavo li pegoun atuba vers Telemaque ; èro aquelo que l’amavo lou mai, estènt que l’avié nourri e abarri de soun enfanço. Durbiguè li porto de la chambro bèn bastido. Éu s’assetè sus la litocho, quitè soun jargau souple e lou meteguè dins la man de la vièio de bon counsèu. Aquesto lou pleguè, pièi lou renjè ‘mé siuen e lou pendoulè à-n-uno caviho, contro la litocho escrincelado. Pièi sourtènt de la chambro, tirè la porto pèr uno anello d’argènt e ié tanquè la cadaulo em’ uno courrejo. E Telemaque, tapa d’un aus de fedo, se repassè touto la niue lou viage que Minervo i’avié douna pèr counsèu.